"Tibetli Budist kız benim için dua ediyordu”

Konya Aydınlar Ocağı’nın düzenlediği Selçuklu Salı Sohbetlerinde uzun yıllar Avustralya’da görev yapan emekli Müftü Kazım Debreli hayatı ve hatıralarını anlattı. Konevi Derneği Salonunda yapılan programda Debreli yurt dışında sürdürülen dini faaliyetlere dair bilgiler verdi.
Konferansın açılış konuşmasını yapan Aydınlar Ocağı Başkanı Dr. Mustafa Güçlü 70 yaşına giren Kazım Debreli’nin, 35 yıl yurt dışında görev yaparak ömrünün yarısını yurt dışında geçirdiğini kaydederek, “Bu bilgi ve birikimlerden istifade etmek istiyoruz be hocamıza sağlıklı ömürler diliyoruz” dedi.
Daha sonra kürsüye gelen Emekli Müftü Kazım Debreli sözlerinin başında biyografisine dair kısa bilgiler vererek, “1954 yılında Altınekin’in Mernek köyünde dünyaya geldim. Henüz beş yaşında iken okulda görevli öğretmeninin teşviki ile ilkokula kaydedildim. Başarılı bir öğrenciydim ve 3. sınıfa geçeceğimiz yıl gelen müfettiş bu fark edince benim 4. Sınıfa geçirilmemi söyledi. Böylece beş yıllık okulu dört yılda bitirdim” dedi.
Kur’an eğitimine daha erken yaşlarda başladığını ve ilkokuldan sonra Konya İmam Hatip Okuluna kaydolduğunu anlatan Debreli, “Sultan Selim’de imam olan Küçük Hasan Hoca’dan da ders aldım. Keza Abdurrahman Hocamdan ders aldık; o zaman Şerafettin Hoca onun kalfası, yardımcısı gibiydi. İmam Hatip’te Mehteran başıydım” diye konuştu.
Talebelik döneminde burs aldığı için, imamlık vazifesine başvuruda bulunduğu için mecburi hizmet uygulaması ile karşılaştığını ve kendisinin Ankara Kocatepe Camiine müezzin olarak görevlendirilmek yazıldığını fakat ısrarları neticesinde Konya Bardakçı Camiine imam olarak atandığını da anlatan Debreli, “Bu görevim sırasında beni Müftülüğe aldılar. Fakat hem kâtip hem hizmetli, hem de özel kalem gibi her işi yapıyordum. 1980ê kadar böyle çalıştım. Sonra Toptancılar Çarşısındaki Hal Camiine görevlendirildim. Buradayken merhum Ahmet Gürtaş Hocam beni Ankara'ya davet etti ve Hollanda’ya görevlendireceklerini söyledi ama 1990 yılı sonunda Avustralya’ya görevlendirildim. Aslında ben Eğitim Merkezinde görev istiyordum, fakat bu görev için Ahmet Baltacı Hocamın da ismi gündemdeydi ve ben onun için feragat ettim” dedi.
Avustralya’da 20 bin Müslümanın yaşadığı bir muhitte 5 bin kişi ile Cuma namazı kılacak bir cemaate sahip olduklarını da kaydeden Debreli “Saat 3 ile 5 arasında 270 talebemiz olurdu fakat tek hoca ile hepsine yetişemezdik. Orada cemaatlere intisaplı hocalarından talebe okutmak için yardım istedim ama kimse yardımcı olmadı ve bir kısım derneklerin devlete karşı bir duruşta olduklarını müşahede ettim” diyerek konuşmasını sürdürdü.
FETÖ terör örgütünün elebaşı Fetullah Gülen’in 1993 yılında Avustralya’ya geldiğini de aktaran Debreli, “O gün benden, misafirin vaaz etmesi istendi.  Ben de Cuma’dan önce Kur’an-ı Kerim okudum. O sırada geldi ve ben bitirdikten sonra (Azizim, caiz olsaydı ağzından öpecektim; o ne güzel kıraat öyle) diye, söylenmeyecek sözler etti.  Vaaz için kürsüye çıktığında da söze başlarken ağlama hallerine girdi. Fakat o gün ne olduysa; yatsı namazını kıldırırken sanki ağzım yamuldu, namazı bozmayı dahi düşündüm ama zar zor tamamladım. Beni hastaneye kaldırdılar ve 20 gün, yeme-içme olmadan hastanede tedavi gördüm” dedi.
Bazı cemaatlerin kendisini Avustralya’dan gönderebilmek için çok gayret ettiklerini, hatta Federal Polis Teşkilatına şikâyette bulunduklarını anlatan Debreli, “Çok şükür, iddia ve iftiraları boşa çıktı. Otuz beş yıl hizmete devam ettim. 1994 yılında Sidney Auburn Camiinde görevli iken Avustralya genelinde Sesli Dini Müzik Yarışması düzenlendi. Esntrüman kullanmadan yapılacak bu yarışmaya katılmam teklif edildi. Eser seçimi yaparken, Saba makamı Ezan’da karar kıldık. Yarışmanın duyurusu için yaptıkları Ezan fragmanımız televizyonda yirmi gün kadar yayınlandı. Yarışma 1. Elizabet’in yaptırdığı beş bin seyircili salonda yapıldı. Salonun etrafındaki sokaklar bile dolmuştu. Birinci Yarışmacı bendim ve salondaki yüksek kürsüden başka bir yerde Ezan okumayacağımı söyledim. Meğer o kürsüyü ancak kardinaller filan geldiğinde kullanırlarmış. Bizim ısrarımızla o kürsüyü bize açtılar. Salona giderken bir kenarda bir kız çocuğunun dua ettiğini gördüm. Başını okşayıp, (Sen kimsin, nerelisin de kimin için dua ediyorsun?) diye sorunca (Ben Tibet’liyim ve Mister Debreli’nin birinci olması için dua ediyorum) dedi. Budist bir coğrafyanın çocuğu, tanıtım fragmanında dinlediği Ezan’dan etkilenmiş de bizim için dua ediyormuş. Kürsüye ezan okurken salondan yükselen hıçkırıkları duyabiliyordum. Neticede bizim birinci olduğumuz ilan edildiğinde büyük bir alkış tufanı koptu” diyerek sözlerini sürdürdü.
Bir soru üzerine, Altınekinli olmasına rağmen Debreli soyadını nasıl aldıklarını da anlatan Müftü Kazım Debreli “Büyük dedem Balkanlarda askeri zevattan, rütbeli bir insanmış. Debrede’de bulunmuş. Sonra sülalenin bir kısmı önce İstanbul’a, oradan Bursa’ya, bir kısmı da Konya ve Karaman’a sonra bunlardan bazıları da Kıbrıs’a gitmiş. Soyadımızı buradan almışız” diyerek sözlerini tamamladı.
Program sonunda Aydınlar Ocağı Başkanı ve Emekli Müftü Mehmet Emin Parlaktürk günü hatırası olarak konuşmacı Kazım Debreli’ye kitap takdim etti.