Selçuk Üniversitesi Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nden düzenlenen “Mevlana’nın Yolundan Mevla’ya Göçenler” paneline Selçuk Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Hüseyin Kara, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dilaver Gürer, Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hicabi Kırlangıç, Mevlana Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ali Temizel, öğretim üyeleri ve öğrenciler katıldı.
Panelin Oturum Başkanlığını yapan Selçuk Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Hüseyin Kara, “Mevlana’nın Yolundan Mevla’ya Göçenler” panelini hem bize sunan hem de sizlerin faydalanmasını sağlamak amacıyla gayret edip düzenleyen ve emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz. Bugün anlayıp idrak edeceğimiz, anlamakta güçlük çektiğimiz yönleri öğreneceğimiz, düşüncelerimizi bir kat daha sergileyip iyi olanları toplayıp kötü olanları bir kenara bırakacağımız bir panelin olmasını diliyorum” diye konuştu.
“HZ. MEVLANA, KONYA’NIN KUTBU’DUR”
Hz. Mevlana’nın Konya’nın en önemli unsurlarından biri olduğunu söyleyen Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dilaver Gürer, “Hz. Mevlana’yı her an anmamız bu şehre rahmetin inmesine vesile olacaktır. Tasavvuf geleneğinden her şehrin bir kutbu vardır. O şehrin kutbu aynı zamanda koruyucusudur. Konya’nın kutbu da Hz. Mevlana’dır. Bunu söylerken tabii Bahaeddin Veled, Ateşbaz Veli, Sadreddin Konevi gibi önemli isimleri ondan ayrı mı düşüneceğiz? Hayır, dolayısıyla bu şahsiyetler, bu şehrin muhafızıdır. Konya tarih boyunca İslâm dünyasında hiçbir zaman zarar görmeyen tek şehirdir. Bu da Mevlana’nın bu şehrin muhafızı demektir. Hz. Mevlana’nın yolundan Mevla’ya göçen isimlerden birisi de çok sevdiğim Ahmet Avni Konuk’tur. Mesnevi’yi hem Anadolu hem de Hint bölgesinden alarak birleştirmiştir. Mesnevi’yi İbnül Arabî’nin meşhur eseri Fususu’l Hikem ile şerh etmiştir. İbnül Arabî kendisinden sonra Dünya’da ortaya çıkan tüm düşünce sistemlerine tesir etmiş bir insandır. İbnül Arabî’nin Fususu’l Hikem eseri kutsal kitaplardan sonra üzerinde en çok düşünülen ve çalışılan kitaptır” ifadelerini kullandı.
Sufilerin sözlerinde çelişki olmayacağının altını çizen Prof. Dr. Dilaver Gürer, “Farklılık varsa bu bakış açısı ve mertebe farkındandır. Hz. Mevlana ve İbnül Arabî arasında hiçbir fark göremiyoruz. Mesnevi ve Fususu’l Hikem eserleri arasında da bir fark yoktur” dedi.
“İSLÂM DÜNYASINDA GÖÇ EDENLERİN BÜYÜK TESİRİ VARDIR”
Anadolu’da İslâm topluluğu ve göç konusuna değinen Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hicabi Kırlangıç, “Dünya, göçlerle her zaman hareket halindedir. Dünya’da insanlar, zulüm için çaba gösteriyorlar. Yeryüzünde fitne çıkarıp kan döküyorlar. Bunun sonucunda da insanlar, bulundukları yerlerden göç etmek zorunda kalıyor. Göç, aynı zamanda medeniyet oluşturucu bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Hz. Mevlana Belh’te dünyaya gelmiştir. Ancak Moğol istilası gibi bir felaketten nedeniyle insanlar, bulundukları yerde insaniyetlerini sürdüremez hale geldiklerinden dolayı pek çok Moğol göçü vuku buluyor” ifadelerini kullandı. Göçün bölgenin toplum ve tarih insan kimliğini yeniden şekillendirdiğinin altını çizen Prof. Dr. Hicabi Kırlangıç, “Göç, insan için imkân da olabilir zindan da olabilir. Hamd olsun ki bu coğrafya karşımıza bir imkân olarak çıkmıştır. Selçuklu’dan itibaren Müslüman nüfusun Anadolu’da yoğunlaştığını görüyoruz. Mevlana’da tüm bu göçlere eklenen ayrı bir halkadır. Burada sıradan insanların bir de düşünen yazan, âlim insanların göçleri var. Bunlar birbirlerini besleyen şeylerdir. Şems Tebriz-i ve İbnül Arabî gibi âlimleri de göç edenler arasında söyleyebiliriz. İslâm dünyasında göç edenlerin büyük tesiri vardır. Konya’nın geleceği açısından da bu böyledir. Hz. Mevlana’dan günümüze gelen çok şey var. Anadolu’da İslam kültür kimlik oluşmasında eylemsel eserlerinin ve gönül birlikteliklerinin çok büyük katkısı vardır” dedi.
“HZ. MEVLANA’NIN GÖÇÜ BEYİN GÖÇÜDÜR”
Göçün kazanımlarından söz eden Mevlana Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ali Temizel ise şunları söyledi: “Sosyal, siyasal, etnik ve dini baskılar nedeniyle göç meydana gelmektedir. Dünya’da hiçbir millet önemli bir neden olmadıkça yaşadığı toprakları terk edip başka bir coğrafyaya göç etmek istemez. İslâm tarihinde ise göç anlamına gelen hicretin önemli bir yeri vardır. Bu göçün sonunda Müslümanlar, Mekkeliler karşısında siyasi bir güç haline geldiler. Medine’de İslam Devleti’nin temelleri atıldı. İslamiyet’in yayılması sağlandı. Hz. Mevlana ve ailesinin göçü 800 yıl öncesi kısa küçük bir grup halinde kısa zaman aralığından meydana gelmiştir. Hz. Mevlana ve ailesinin göçü sosyal ve siyasal sebeplerden kaynaklandı. Bu dönemde batıdan İbnül Arabî’nin, doğudan Hz. Mevlana’nın gelmesi Dünya’nın çalkantılı döneminde Konya’nın huzurlu ve güvenli bir şehir olduğunu gösterip İslâm dünyası için de bir şans olmaktaydı. Mevlana’nın göçü aynı zamanda bir beyin göçüdür.
Mevlana ve ailesinin önce Karaman arkasından Konya’ya göç etmesi havuza atılan taş gibi ilk başta Anadolu’da ardından Osmanlıda coğrafyasının tamamından günümüzde de tüm Dünya’da durağan bir suyu harekete geçiren ilim, irfan, sohbet, tasavvuf, hoşgörü ve birbirini sevme kültür ve medeniyetini meydana getirecek halkalar oluşturmuştur” diye konuştu.
Göçlerin ülkelerin kültür ve tarihinde önemli değişikler ve kazanımlar yaptığını söyleyen Mevlana Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ali Temizel, “Mevlana ve ailesinin göçü Anadolu’da tasavvufi edebiyatın gelişmesine, mesnevi tarzı edebi akımın oluşmasına ve bu akımda birçok şairin yetişmesine, her asırda yüzlerce tercüme ve şerhin yapılmasına da öncülük etmiştir” dedi. Programın sonunda katılımcılara belge ve hediye takdiminde bulunuldu.
YORUMLAR