Konya Ekonomi Raporu 2020 yayınlandı

Mart 2020 sonrasında yaşadığımız bu zor bir süreçte şehrimiz iş âleminin sorunlarına çözüm bulabilmek ve özellikle uzun süre kapalı kalan işletmelerin ayakta kalmalarını sağlayabilmek amacıyla farklı faaliyetler yürüttük. Odamızda kurduğumuz “Korona Destek Hattı” ile ekonomik anlamda zor günler geçiren üyelerimizin sorunlarını, şikâyetlerini ve taleplerini anlık olarak alma imkânımız oldu. Kısa Çalışma Ödeneği, devlet destekleri, hafta sonu çalışma izinleri, kredi/hibe alabilme durumları, maske temini gibi onlarca farklı başlıkta her bir üyemizin sorunu ile tek tek ilgilenerek çözüme kavuşturulması, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği vasıtasıyla ilgili Bakanlıklara iletilmesi için sürekli gayret ettik. Bütün iletişim kanallarımız ile üyelerimizi her konuda güncel bilgiler sunuldu.

Diğer yandan hızla dijitalleşen dünyaya gerek Odamızın gerekse üyelerinizin adapte olması ve dünya ile rekabet edebilmesi amacıyla “Dijital Dönüşüm Projemizi” başlattık. Dijitalleşme sürecinde üyelerimizin mevcut durumlarını ve Odamızdan beklentilerini analiz edebilmek amacıyla anketler ve çalıştaylar gerçekleştirdik. Bu çerçevede “Dijital Oda” olarak üyelerinize daha iyi ve daha hızlı hizmet sağlamak için projeler geliştirdik. Türkiye’de ilk Oda/Borsa B2B Platformu olan “B2B Meetings Tr” internet sitesi ile üyelerimizin yurtdışından firmalar ile online ikili görüşmeler yapabilmesini sağladık. Üyelerimizin İhracatını artırmak ve dijitalleşme süreçlerini desteklemek için “E-Ticaret/E-İhracat Seferberliği” projemizi yürüttük. KTO Eğitim Akademisi eğitimlerini online platforma taşındı. Odamızda pek çok belgeyi online olarak verebilir hale geldik.

Bütün bu çalışmalara ek olarak 2020 yılında Konya’nın ekonomik karnesini yansıtan ve geleceğe dair planlamalar yapılabilmesi açısından yol gösterici nitelik taşıyan “Konya Ekonomi Raporu 2020” çalışmamızı da tamamladık. “Konya Ekonomi Raporu 2020” bahsettiğimiz tüm bu çalışmaları harmanlayan, çok kapsamlı ve detaylı bir çalışmanın ürünüdür. Covid-19’un damgasını vurduğu 2020 yılında Dünya, Türkiye ve Konya ekonomilerinin değerlendirilmesi ve gelecek beklentilerimize dair öngörülerimizin yer aldığı bu raporda, onlarca kurum ve kuruluştan; nüfus, eğitim, kültür-sanat, turizm, hayvancılık, tarım, enerji, dış ticaret, iletişim, ulaşım, istihdam, sağlık, yatırımlar ve ekonomi alanlarında aldığımız veriler Türkiye karşılaştırmalarıyla yer almaktadır.

Konya; Covid-19 salgınının ortaya çıktığı ve etkilerinin görüldüğü 2020 yılında da (uzun yıllardır olduğu gibi) ihracat, istihdam, gayri safi yurt içi hasıla, girişimcilik vb. birçok parametrede Türkiye ortalamasının üstünde veriler ile ülke ekonomisine pozitif katkı sağlayan bir şehir olmuştur.

Konya Ekonomi Raporu 2020 çalışmasında önce çıkan başlıklar ve istatistikler şu şekildedir:

Demografik Yapı ve Sosyal Kalkınma

• 2015 yılından beri Türkiye’nin nüfus bakımından en büyük 7. ili olan Konya, 2020 yılında da 2 milyon 250 bin 020 kişilik nüfusu ile sıralamadaki yerini korumuştur.
• Yükseköğretim Kurumu’nun açıklamış olduğu istatistiklere göre, 2020 yılında öğrenci sayıları en fazla olan iller sıralamasında İstanbul yine ilk sırada yer almıştır. İstanbul’u sırasıyla Ankara ve İzmir takip etmektedir. Konya, 121.182 öğrenci sayısı ile bir önceki yılda olduğu gibi dördüncü sırada yer almaktadır. Öğrenci sayısı en yüksek olan dört il içerisinde akademisyen başına düşen öğrenci sayısı en yüksek olan il 22,1 ile Konya’dır.
• Konya’da yükseköğretimde 3 devlet, 2 vakıf üniversitesi faaliyet göstermektedir. Bunlar; Selçuk Üniversitesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya Teknik Üniversitesi, Konya Ticaret Odası Karatay Üniversitesi ve Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi’dir. Konya’da faaliyet gösteren üniversitelerin akademik ve idari kadrolarına bakıldığında ise ağırlığın Selçuk Üniversitesi’nde olduğu görülmektedir. Konya’daki üniversiteler arasında akademisyen sayısı en çok artan KTO Karatay Üniversitesi olmuştur. 2020 yılı itibariyle üniversitenin akademik kapasitesi 325’den 553’e çıkmıştır.
• Konya İl Sağlık Müdürlüğü verilerine göre, 2020 yılında Konya’da 30 devlet hastanesi, 12 özel hastane ve 3 üniversite hastanesi hizmet vermektedir. Yatak kapasitesi bakımından Konya’da hastanelere bakıldığında ise, 2019 yılında 7.673 olan yatak kapasitesinin, 2020 yılında yüzde 20,4 oranında artarak 9.242 olduğu görülmektedir.
• Covid-19’un etkisi en çok turizm ve kültür verilerinde görülmektedir. 2020 yılında Konya’ya gelen turist sayısı 2020 yılında bir önceki yıla göre yüzde 45,4 oranında azalmıştır. Konya müzeleri içerisinde en çok ziyaret sayısı bulunan Mevlâna Müzesinin ziyaretçi sayısında da 2020 yılında bir önceki yıla göre yüzde 74,3 oranında azalış yaşanmıştır.

Makroekonomik Göstergeler

Tarım

• Konya, tarımsal üretim, tarımsal ticaret ve tarımsal istihdam açısından ülkemizin en önemli merkezlerden birisidir.

• Türkiye tohum üretiminin %27,9’u Konya’da gerçekleşmektedir. Bu pay içinde ilimiz Türkiye'nin Arpa (%40), Patates (%48), Ayçiçeği (%50), Yonca (%60), Aspir (%97), Kuru Fasulye (%58), Korunga (%40), Yem Bezelyesi (%28) üretimi kapsamında ilk sırada, Buğday (%24) üretimi ile ikinci sırada yerini almaktadır. Türkiye Tohumluk Sektörünün 2023 hedefi 1.000.000 ton tohum üretimi, Konya’nın 2023 yılında bu sektördeki hedefi 400-450 Bin ton olacaktır. Bu da Türkiye üretiminin %40-45’i demektir.
• Türkiye'nin küçükbaş, büyükbaş hayvan, kümes hayvanı ile et, süt ve yumurta üretimine önemli katkıları olan Konya, sahip olduğu geniş meralar ve bitkisel üretim alanları ile hayvancılığın gelişmesine önemli katkılar sağlamaktadır.

Sanayi

• Konya; sahip olduğu 8’i aktif 10 adet organize sanayi bölgesi, Bakanlık destekli 17 küçük sanayi sitesi, il merkezinde 15 küçük sanayi sitesi, Konya iline bağlı ilçelerde yer alan 16 küçük sanayi sitesi ve 32 özel sanayi sitesi ile Türkiye ekonomisinin istihdam ve sanayi yükünü sırtlayan illerden bir tanesidir.
• Sanayi bölgesinde belli başlı faaliyet alanları; otomotiv yedek parça, makina, tarım makina ve ekipmanları, savunma, plastik, mobilya ve ahşap, metal, döküm, gıda, inşaat yapım malzemeleri ve ambalaj sanayidir.
• Türkiye’nin en fazla organize sanayi bölgesine sahip illerinden birisi olan Konya; parselasyon/imar çalışmaları devam eden Kulu ve Ilgın OSB’leri ile birlikte toplamda 10 adet OSB ile Türkiye ekonomisinin sanayi lokomotifleri arasında yer almaktadır. 2002 yılı ve öncesi 7 adet OSB kuruluyken, 2020 sonu itibarıyla aktif 8 OSB’de 50 binin üzerinde çalışana istihdam sağlanmaktadır.
• Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu (İSO 500 - 2020) araştırmasında Konya’dan bu yıl listeye 8 firmamız girmiştir.

Ticari Hayat

• Konya ticaret ve sanayi âlemi, ihracat konusunda her geçen ay başarılarını artırmaya devam etmektedir. Türkiye'nin yüzde 6,2 azalış gösterdiği ihracatta Konya, 2020'de yüzde 8,9 artış ile 2,17 milyar dolar ihracat yaparak tarihinin en yüksek ihracatını gerçekleştirmiştir.

Dış Ticaret Dengesi - Konya / Türkiye (2013-2020, Milyar Dolar)

• Türkiye İstatistik Kurumu

• Konya, Türkiye’de 2020 yılında en çok ihracat yapan 15 il içerisinde, 2019 yılına göre ihracatını en çok artıran 2. il olmuştur.
• Türkiye'nin ihracatını yüzde 65,5 artırdığı Mayıs ayında, Konya yaklaşık yüzde 70 artışla 224,12 milyon dolar ihracat yapmıştır. Bu veri sonucunda şehrimiz ilk 5 ayda 1,2 milyar dolar ile tarihinin en yüksek ihracat rakamına ulaşmıştır.
• İller bazındaki ihracat değerlendirildiğinde, Türkiye ihracatında 11. sırada yer almaktadır. İhracatçı firma sayımız 251 artarak 2.278 olmuştur.

İstihdam

• Konya’da aktif çalışan sayısı ise 2020 yılında %5,6 oranında artış göstermiştir.
• Konya Karaman Bölgesi (TR52), 2020 sonu itibarıyla 26 Kalkınma Bölgesi arasında en düşük üçüncü işsizlik oranına sahip bölge olup (yüzde 8,0),  sektörel dağılımda ise sanayi/inşaat ve tarım alanlarında Türkiye ortalamasının üzerinde çalışan istihdamıyla öne çıkmaktadır.
• 50 ve üstü istihdam sağlayan işletmelere son beş yıllık süreçte bakıldığında 2018 haricinde sürekli yükseldiği görülmektedir. 2016 yılında 50 ve üstü istihdam sağlayan firma sayısı 753 iken bu sayı 2020 yılında %9,1 artarak 822’ye yükselmiştir.

Finansal Göstergeler

• 2020 yılında iller düzeyinde nakdi kredilere bakıldığında Konya ise 67,6 milyar TL’lik nakdi kredi tutarıyla geçen sene olduğu gibi 8. sırada yer almıştır. Konya’da kullandırılan gayri nakdi kredilerde bir önceki yıla göre %13,2 oranında artış görülmüştür. Nakdi krediler %32,7 oranında artarken takipteki krediler ise %13 oranında azalmıştır. 
• Konya’da 2020 yılı itibariyle tüketici kredilerinin dağılımına bakıldığında; %39’u konut, %3’ü taşıt, %3’ü kredili mevduat ve %55’i ise diğer krediler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Konya’da Tüketici Kredilerinin Dağılımı (2020)

• : Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

Yatırım – Marka – Patent

• 2020 yılında Konya, 560 Yatırım Teşvik Belgesi ile Türkiye’de 3. sırada (10.505) yer almaktadır. Yatırım Teşvik Belgesi sayımız, 27 ilin toplamından daha fazladır. En fazla yatırım teşvik belgesi ise yüzde 80 paya sahip 449 belge ile imalat sektörüne aittir.
• Konya, 2020 yılında Türkiye’de,
  • Marka Başvuruları ve Tescil Edilen Marka sayısında 7. sırada
  • Patent Başvuru ve Tescil sayısında 8. Sırada
  • Endüstriyel Tasarım Başvuru ve Tescil sayısında 6. Sıradadır.

Ulaşım

• 2020 yılında Konya’da tamamlanan projeler:

• Konya Selçuklu YHT Garı

Konya Büyükşehir Belediyesinin hafif raylı sistem projesiyle entegre olacak aynı zamanda bir yaşam merkezi olarak hizmet verecek olan Konya Selçuklu YHT Garında 02.10.2020 tarihinden itibaren YHT trenlerine duruş verilmiş ve yolcu hizmetleri verilmeye başlanmıştır.

• Konya (Kayacık) Lojistik Merkezi

Konya (Kayacık) lojistik merkezi ile Türkiye Lojistik Sektörüne 1,7 milyon ton taşıma kapasitesi ve 1 milyon m² lojistik alan kazandırılmıştır. Yapımı tamamlanmış olup 02.10.2020 tarihinde hizmete açılmıştır.