Hemen hemen herkesin cüzdanında kredi kartı var ve bunu kullanmayı toplum olarak beceremedik. Kartlarla yapılan harcamalarda gelir düzeyinin çok üstünde limitlerde kart kullananlar olduğu için kart bataklarının sayısı da hızla arttı. Toplum hızla tüketen toplum olunca harcamaların sınırıda belirlenemedi. Satıcılar, mağazalar, AVM’ler toplumun daha kolay tüketmesi ve kredi kullanımını hızlandırmak ve artırmak için ellerinden geleni yaptı. Kredi kartlarına uygulanan taksitlendirme tüketicinin iştahını kabartınca nasıl olsa öderim mantığı borcun biri bitmeden diğerini başlattı. Toplum artık doyumsuz ve tükettikçe daha çok tüketen konuma geldi. Son günlerde yaşanan ekonomik gelişmelerle birlikte artan faizlerin kredilere de yansıtılması bankalar için kaçınılmaz bir durumdu. Ancak bunu tüketicinin görmesi önemliydi. Şimdi burada yeni uygulamayla kredi kullananlara, kredi kartıyla taksitlendirmeyle yaşanan sorunlara çözüm olacak yeni uygulamaları sizlere aktaracağız. Umarım yeterince bilgilendirmiş ve uyarmış oluruz.
Bu ay başında uygulamaya giren kredi kartı düzenlemesiyle taksitler 9 ay ile sınırlandırılırken cep telefonu, gıda, akaryakıt, kuyumculuk alanlarında taksitli işlemler tamamen kaldırılmıştı. Borç döngüsüne düşen tüketicilerin sektör dışında çözümlere yöneleceğini öngören bankacılık sektörü, taksit müşterilerinin ilgisini çekmek için yeni ürünler üzerinde çalışmaya başladı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK), düşük gelirli banka müşterilerinin yüksek limitli kredi kartıyla yaptığı harcamaların önüne geçmek için getirdiği taksit sınırlaması sonrasında, bankacılık sektöründen ‘tüketici kredisi yüklenmiş banka kartı’ hamlesi geldi.
Son yasal düzenlemelerle bireysel kredilerin vadeleri de kısıtlandı. Bankaların bireysel kredi kampanyalarında da artık vade limiti var. Bireysel kredilerin vadesi 36 ay ile sınırlandırıldı. Bankalar bireysel kredideki vade kısıtlamasının genel olarak kredileri çok etkilemediğini ancak yüksek tutarlı kredi kullanımını azalttığını belirtiyorlar. Kredileri kullanırken faiz artırımlarına lütfen dikkat edelim.
BDDK’nın yayımladığı yönetmelikle bu yılbaşından itibaren geçerli olan kural ile konut finansmanı kapsamında kullandırılan krediler ile diğer gayrimenkul alımı amaçlı krediler hariç olmak üzere, tüketici kredilerinin vadesi 36 ayı, taşıt kredileri ile taşıt teminatlı kredilerin vadesi 48 ayı geçemiyor. Düzenlemeden önce bankalar 60 aya (5 yıl) varan vadelerde bireysel kredi verebiliyorlardı.
Merkez Bankası’nın (MB) faiz oranlarını artırmasıyla birlikte bankalar da artan maliyetlerini kredi faizlerini yükselterek müşterilerine yansıtıyor. Sektörde kredi türlerine göre yükselen faizler ortalamada 20 - 25 baz arttı. Karta ilişkin yeni düzenlemelere ilişkin bankacılık sektöründe oluşan genel beklenti ise şöyle:
Asgari ödeme oranlarının artması, kredi kartı limitlerinde sınırlama uygulamasının devreye alınması, taksit sayısının azaltılması ve bazı sektörler için taksitli satışın kaldırılmasıyla birlikte vatandaşların uzun vadeli finansman ihtiyaçları için ihtiyaç kredisine ve diğer sektörler tarafından geliştirilecek olan banka dışı ürünlere (senet) yönelmesi bekleniyor.
Vatandaşın tüketici kredisi borcu yüzde 0.06 artarak 250.7 milyar liraya yükseldi. Bireysel kredi kartı borcu ise 83.9 milyardan 82.9 milyar liraya geriledi. Borcun 47.2 milyar lirası taksitli, 35.7 milyarı taksitsiz kartla yapıldı.
Kredi kartlı ödemelere getirilen taksit sınırlaması, senetle, kefilsiz, 24 aya kadar taksit imkanı sunan ev mağazalarına yarayacak. Kendilerini 'AVM' olarak nitelendiren bu mağazalarda 20 bin çeşit ürünü bir arada bulmak mümkün...
Aradan geçen dokuz yılda ev mağazalarının sayısı artarken, 20'ye yakın zincir ev mağazası oluştu. 1990'ların ortalarında oluşmaya başlayan bu konsept, pazarda yerini bulup iyiden iyiye otururken rekabette kızışmaya başladı.
Özellikle alt ve orta gelirli tüketicilerin tercih ettiği ev mağazalarının kurucuları genellikle halı ticaretinde geçmişi olan girişimciler. Diğer bir deyişle bir zamanların halı mağazaları, ev mağazalarına dönüşmüş durumda.
Sonuçta üretmeden, geleceğini satarak tüketmeye son vermek amaçlanmış durumda. Umalım ki tüketiciler de bunun farkına varırlar ve tüketimlerinde ölçüyü kaçırmazlar.